Skip to main content

ISO 25010 – Bruikbaarheid

Geschreven door Andre Boeters op . Gepost in ISO 25010 Categorien, KOM.

Bruikbaarheid – ISO 25010

De mate waarin een product of systeem gebruikt kan worden door gespecificeerde gebruikers om effectief, efficiënt en naar tevredenheid gespecificeerde doelen te bereiken in een gespecificeerde gebruikscontext.

Bruikbaarheid van een applicatie is wat mij betreft het meest ongrijpbare en dus het moeilijkste te specificeren van alle categorieën. Een ieder die een applicatie gebruikt, ervaart het gebruik nu eenmaal anders. Ben je onervaren, heb je meer behoefte aan ondersteuning, bel je zeer ervaren wil je het liefst zo min mogelijk ondersteuning. Ik heb niet veel HTML-kennis, maar als ik de pagina’s op de website aanpas vind ik het erg handig dat ik dit direct in de HTML kan doen. Als je weet welke statements er nodig zijn, gaat dat gewoon veel sneller dan via de user interface.

Door de steeds verdere integratie van ICT in onze werkzaamheden en privé, worden we steeds meer ervaren in toepassen van de ICT. Digibeten zijn er nog maar nauwelijks, zeker na de introductie van de IPad. Dit heeft natuurlijk als voordeel dat applicaties complexer mogen zijn dan vroeger. Als er nu wordt gezegd met de muis naar de rechter bovenkant van het scherm, houdt niemand meer de muis zelf tegen het scherm aan, maar weet dat je de cursor daarheen moet bewegen met de muis. Toch worden er door de vele apps ook nieuwe impliciete eisen aan een applicatie gesteld. De eis dat het de look and feel van een apple-app moet hebben, heb ik al geregeld gezien. Wat is de look and feel van een Apple-app? Tja, eenzelfde vraag als voorheen roepen dat de applicatie gebruikersvriendelijk moet zijn. Bruikbaarheid is vooral van belang bij online informatiesystemen waar de gebruiker zelf van achter (of is het voor) een beeldscherm systeemhandelingen moet verrichten. Hoe meer deze aansluiten bij de beleving en de dagelijkse praktijk van de gebruiker, hoe bruikbaarder zij het geautomatiseerde informatiesysteem vinden. Borgen dat het informatiesysteem optimaal gebruikt kan worden, draagt bij aan het terugverdienen van de investering voor het verkrijgen van het informatiesysteem.

De nieuwe generatie gebruikers stellen hele andere eisen aan de bruikbaarheid van een applicatie. Een app moet snel duidelijk maken dat deze uitstekend geschiktheid is voor datgene te doen dat de gebruiker verwacht. Hoe snel is een app tegenwoordig niet weer verwijderd en een andere geïnstalleerd? Geen lange selectietrajecten, klikken, installeren, proberen en dan verwijderen of blijven gebruiken. Alles binnen de minuut. Hoewel bruikbaarheid lastig is te specificeren, draagt het wel heel veel bij aan de gebruiksbeleving. Een belangrijke categorie voor de motivatie van de gebruikers derhalve. Er zijn functioneel correcte applicaties vroegtijdig vervangen omdat er niet mee gewerkt kon worden. (of de gebruiker dit niet wilde).

Definities attributen

Herkenbaarheid van geschiktheid (Appropriateness recognisability)

  • De mate waarin gebruikers kunnen herkennen of een product of systeem geschikt is voor hun behoeften.

Leerbaarheid (Learnability)

  • De mate waarin een product of systeem gebruikt kan worden door gespecificeerde gebruikers om gespecificeerde leerdoelen te bereiken met betrekking tot het gebruik van het product of systeem met effectiviteit, efficiëntie, vrijheid van risico en voldoening, in een gespecificeerde gebruikscontext.

Bedienbaarheid (Operability)

  • De mate waarin een product of systeem attributen heeft die het makkelijk maken om het te bedienen en beheersen.

Voorkomen gebruikersfouten (User error protection)

  • De mate waarin het systeem gebruikers beschermt tegen het maken van fouten.

Volmaaktheid gebruikersinteractie (User interface aesthetics)

  • De mate waarin een gebruikersinterface het de gebruiker mogelijk maakt om een plezierige en voldoening gevende interactie te hebben.

Toegankelijkheid (Accessibility)

  • De mate waarin een product of systeem gebruikt kan worden door mensen met de meest uiteenlopende eigenschappen en mogelijkheden om een gespecificeerd doel te bereiken in een gespecificeerde gebruikscontext